Pojęcie i istota inwestycji alternatywnych

Abstrakt

Przedmiot badań: Dynamizm rynku finansowego zmusza posiadaczy środków pieniężnych do ich zabezpieczenia, efektem czego było wykształcenie i upowszechnienie idei inwestycji w dobra inne niż instrumenty finansowe. Inwestycje alternatywne wciąż pozostają na marginesie rozważań w dyskur­sie naukowym. Każdy z autorów zajmujący się daną problematyką kreuje swoją definicję alternative investment. Nie można więc mówić o ugruntowanej w nauce instytucji inwestycji alternatywnych. Wynika to również z permanentnie poszerzającego i jednocześnie zwężającego się zakresu przedmio­towego owych inwestycji. Wraz z upływem czasu i rozwojem rynku część z nich zaczyna być uzna­wana za inwestycje „klasyczne”, z kolei coraz nowsze formy tezauryzacji pieniądza, niekoniecznie słusznie, automatycznie uznawane są za alternatywne. Wydaje się zatem uzasadnione podjęcie próby odpowiedzi na pytanie, czym są i jak należy rozumieć inwestycje alternatywne, jaka jest ich geneza, istota oraz kryteria ich wyodrębnienia. Mając na względzie niezwykle dynamiczny rozwój rynku in­strumentów finansowych, wzrastające napięcia polityczne oraz wynikającą z nich niestabilność rynku należy mieć na uwadze, iż poczynione rozważania, choć czynione w najwyższym stopniu ogólności i abstrakcyjności, nie będą miały charakteru permanentnie aksjomatycznego.

Cel badawczy: Artykuł ma na celu usystematyzowanie dostępnej współcześnie wiedzy teore­tycznej na temat inwestycji alternatywnych, wypracowanie ich ogólnego pojęcia, w szczególno­ści poprzez wskazanie cech właściwych wszystkim inwestycjom alternatywnym, a także wskaza­nie ich kwantyfikatorów (kryteriów podziału/kwalifikacji) oraz uświadomienie czytelnikowi ich roli na współczesnym rynku finansowym.

Metoda badawcza: Dokonano analizy prezentowanych w literaturze sposobów definiowania inwestycji alternatywnych poprzez zestawienie ich ze sobą, zrewidowanie z obecnym rynkiem oraz w odniesieniu do obowiązujących ramowych przepisów prawnych regulujących dany rynek.

Wyniki: Inwestycje alternatywne są pojęciem zmiennym co do swej ekstensji zarówno w ujęciu temporalnym, przedmiotowym, jak i geograficznym. Aby ujednolicić rozumienie danego termi­nu, zaproponowano dwuetapową metodę definiowania inwestycji alternatywnych, w której wa­runkiem sine qua non uznania inwestycji za alternatywną jest brak możliwości przypisania jej waloru instrumentu finansowego lub waluty. Proponowana definicja ułatwia posługiwanie się da­nym pojęciem w zakresie ograniczonym do jednego państwa (względnie grupy państw) w ograni­czonym zakresie (tak długo, aż nie zostanie utworzony instrument finansowy na daną inwestycję).