Państwo jako źródło destabilizacji sektora bankowego w ujęciu nowoczesnej szkoły wolnej bankowości

Autor

  • Kamil Pruchnik Doktor, Europejski Fundusz Inwestycyjny

DOI:

https://doi.org/10.26485/SPE/2023/128/8

Słowa kluczowe:

run bankowy, kryzys bankowy, panika bankowa

Abstrakt

Przedmiot badań: Przedmiotem badania jest destabilizacyjny wpływ interwencji państwa na sektor bankowy w rozumieniu tzw. Nowoczesnej Szkoły Wolnej Bankowości (ang. modern free banking school, MFBS).

Cel badawczy: Celem badawczym jest przybliżenie, jak w ramach MFBS państwo (poprzez rozmaite interwencje) doprowadza do destabilizacji sektora bankowego.

Metoda badawcza: Zastosowaną w artykule metodą badawczą jest analiza piśmiennictwa literatury przedmiotu.

Wyniki: Z poniższego artykułu można wysnuć sześć kluczowych wniosków. Po pierwsze, MFBS prezentuje logicznie spójne wyjaśnienie tego, w jaki sposób „wolna bankowość” (tzn. pozbawiona wpływu państwa) byłaby stabilna, oraz w jaki sposób kolejne interwencje państwa – poprzez ograniczanie wolności swobodnego działania banków – doprowadzają do destabilizacji sektora bankowego. Po drugie, główne mechanizmy, za pomocą których wg MFBS w sposób rynkowy miałoby dochodzić do monitorowania oraz dyscyplinowania banków, znajdują potwierdzenie w wynikach przytoczonych badań empirycznych. Po trzecie, przytoczone badania zestawiające sektor bankowy wolny de facto (a nie de jure) z sektorem bankowym, który był pod silnym wpływem państwa sugerują, że wolna bankowość była stabilniejsza oraz efektywniejsza. Po czwarte, wprowadzenie „wolnej bankowości” wydaje się obecnie mało realne, gdyż funkcjonowała ona, gdy spełnione były dwa warunki: (i) banki mogły swobodnie drukować prywatne banknoty oraz (ii) właściciele odpowiadali za długi banków w wysokości przekraczającej zainwestowany kapitał początkowy. Po piąte, część szczegółowych uwag przedstawicieli MFBS uległa przedawnieniu z uwagi na nowe technologie. Po szóste, fakt, że powrót do „wolnej bankowości” jest mało realny nie oznacza, że generalne uwagi przedstawicieli MFBS nie mają potencjalnego zastosowania w procesie kształtowania polityki państwa w zakresie sektora bankowego, z czego szczególnie istotne wydają się te, dotyczące wzmacniania rynkowych mechanizmów rozwoju bankowości, w tym rynkowej konkurencji.

Liczba pobrań

##plugins.generic.usageStats.noStats##

Bibliografia

Awrey D., Unbundling Banking, Money, and Payments, European Corporate Governance Institute, Law Working Paper No. 565/2021, Cornell Legal Studies Research Paper No. 21–11, Georgetown Law Journal, 2021.

Bender M., Panz S., A general framework for the identification and categorization of risks: An application to the context of financial markets, Journal of Risk 2021/23 (4), s. 21–49.

Calomiris C., Is Deposit Insurance Necessary? A Historical Perspective, Journal of Economic History 1990/50, s. 283–295.

Calomiris C., Gorton G., The Origins of Banking Panics: Models, Facts, and Bank Regulation, w: R.G. Hubbard (red.), Financial Markets and Financial Crises, University of Chicago Press and NBER, Chicago 1991.

Calomiris C., Haber S., Fragile by Design: The Political Origins of Banking Crises and Scarce Credit, Princeton University Press, 2014.

Gorton G., Banking Panics and Business Cycles, Oxford Economic Papers 1988/40 (4).

Gorton G., Banking panics and business cycles: Data sources, data construction, and further results, Working Papers 86–10, Federal Reserve Bank of Philadelphia, 1986.

Gorton G., Misunderstanding Financial Crises: Why We Don’t See Them Coming, Oxford University Press, 2012.

Gorton G., Questions and Answers about the Financial Crisis, NBER Working Papers 15787, National Bureau of Economic Research, Inc., 2010.

Gorton G., Slapped by the Invisible Hand: The Panic of 2007 (Financial Management Association Survey and Synthesis), Oxford University Press, 2010.

Gorton G., Metrick M., Getting up to Speed on the Financial Crisis: A One-Weekend-Reader’s Guide, NBER Working Papers 17778, National Bureau of Economic Research, Inc., 2012.

Gorton G., Mullineaux D., The Joint Production of Confidence: Endogenous Regulation and Nineteenth Century Commercial-Bank Clearinghouses, Journal of Money, Credit and Banking, Nov., 1987/19/4, s. 457–468, 1987.

Gorton G., Zhang J., Taming Wildcat Stablecoins (September 30), 2021.

Jaremski M., Bank-Specific Default Risk in the Pricing of Bank Note Discounts, The Journal of Economic History 2011/71 (4).

Kane E., Wilson B., The Demise of Double Liability as an Optimal Contract for Large-Bank Stockholders, NBER, Working Paper 1996/5848.

Kaufman G., Bank Runs: Causes, Benefits, and Costs, Cato Journal 1988/7 (3).

Kroszner R., Lessons from Financial Crises: The Role of Clearinghouses, Journal of Financial Services Research 2000/18, s. 157–171.

Lakomaa R., Free Banking in Sweden 1830–1903: Experience and Debate, The Quaterly Journal of Austrian Economics 2007/10 (2), s. 122–141.

Macey J., Miller G., Double Liability of Bank Shareholders: History and Implications, Wake Forest Law Review, 1992/27, s. 31–62.

Mitchener K., Richardson G., Does “Skin in the Game” Reduce Risk Taking? Leverage, Liability and the Long-Run Consequences of New Deal Banking Reforms, NBER Working Papers 2013/18895.

Selgin G., Free Banking, The Review of Austrian Economics 2014/9 (1).

Selgin G., The institutional roots of Great Britain’s big problem of small change, European Review of Economic History 2010/14 (2).

Selgin G., Money: Free and Unfree, Cato Institute, 2017.

Selgin G., White L., The Evolution of a Free Banking System, Working Papers 85–38, C.V. Starr Center for Applied Economics, New York University, 1985.

Selgin G., White L., The Theory of Free Banking: Money Supply under Competitive Note Issue,

Rowman & Littlefield, Lanham, MD, 1998.

White L., The Evolution of a Free Banking System, Working Papers, C.V. Starr Center for Applied Economics, New York University, 1987.

White L. Free Banking, the International Library of Macroeconomic and Financial History series, Edward Elgar Publishing, 1993.

White L., Free Banking in History and Theory, GMU Working Paper in Economics 2014/14–07.

White L., Salter A., Veetil V., Extended shareholder liability as a means to constrain moral hazard in insured banks, The Quarterly Review of Economics and Finance 2017/63/C, s. 153–160.

The explosion in stablecoins revives a debate around “free banking”, https://www.economist.com/finance-and-economics/2021/12/04/the-explosion-in-stablecoins-revives-a-debatearound-free-banking; stan na 22.05.2023 r.

Pobrania

Opublikowane

2023-09-28

Jak cytować

Pruchnik, K. (2023). Państwo jako źródło destabilizacji sektora bankowego w ujęciu nowoczesnej szkoły wolnej bankowości. Studia Prawno-Ekonomiczne, 128, 139–155. https://doi.org/10.26485/SPE/2023/128/8

Numer

Dział

ARTYKUŁY - EKONOMIA