Model build-up. Czy może być alternatywą dla modelu CAPM?

Abstrakt

Przedmiot badań: Przedmiotem badania jest analiza założeń ekonomicznych leżących u podstawy modelu build-up jako metody alternatywnej możliwej do zastosowania w praktyce gospodarczej do modelu wyceny aktywów kapitałowych (CAPM – capital assets pricing model).

Cel badawczy: Celem badania jest analiza premii za ryzyko specyficzne firmy, które sprawia, że estymacja kosztu kapitału jest wyjątkowa, subiektywna i różnorodna w zależności od otoczenia gospodarczego firmy.

Metoda badawcza: Autor pracy dokonał przeglądu najnowszej literatury, dotyczącej kosztu kapitału własnego przedsiębiorstw oraz szacowania premii za ryzyko specyficzne. Każdy składnik kosztu kapitału w podejściu build-up został przeanalizowany i poddany interpretacji. Badania zostały przeprowadzone w oparciu o próbę przedsiębiorstw z branży przemysłu naftowego w horyzoncie czasowym 2011–2021. Ponadto wykorzystano model Mercera do oszacowania kosztu kapitału wynikającego z ryzyka specyficznego firmy.

Wyniki: Podejście build-up wydaje się być najlepszym wyborem do kalkulacji kosztów kapitału własnego w turbulentnym otoczeniu gospodarczym. Ze względu na swoją matematyczną strukturę można ją krytykować za duży zakres subiektywności w ocenie stawki premii za ryzyko specyficzne. Kluczowym aspektem stosowania takiej metody jest uczynienie jej mniej subiektywną. W artykule zaproponowano podejście minimalizujące skalę subiektywności w modelu build-up. Jak dotąd brak jest kompleksowej analizy polskiego rynku, która zostałaby przygotowana z perspektywy specyficznej premii za ryzyko przemysłu naftowego. Badania te stwarzają możliwości dalszej kompleksowej analizy, związanej z modelami obliczania premii za ryzyko przedsiębiorstwa oraz czynnikami, które na nie wpływają.