Kilka uwag o prerogatywie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej do nadawania orderów i odznaczeń

Abstrakt

Przedmiot badań: Problematyka nadawania orderów i odznaczeń przez Prezydenta RP nie cieszyła się do tej pory szerokim zainteresowaniem polskiej opinii publicznej. Ostatnimi dniami jednak ten stan rzeczy uległ chwilowej zmianie. Obecnie urzędujący prezydent odznaczył bowiem Orderem Orła Białego posła sprawującego mandat. Fakt ten wywołał szerszą dyskusję na temat sposobu wykonywania prezydenckiej prerogatywy w zakresie nadawania orderów i odznaczeń.

Cel badawczy: Głównym celem artykułu było udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy nadając ordery i odznaczenia prezydent jest związany przepisami ustawy o orderach i odznaczeniach, czy też może nadawać je zupełnie swobodnie, niezależnie od kryteriów wskazanych w ustawie. W tym kontekście autor artykułu szczególną uwagą obdarzył art. 3 ustawy o orderach i odznaczeniach, zgodnie z którym nie można wnioskować o nadanie wyżej wymienionych wyróżnień wobec aktualnie urzędujących posłów i senatorów. W dalszej części artykułu autor rozważył czy prezydent może wręczyć wyżej wskazanym politykom odznaczenia wówczas, gdy działa z urzędu. Drugim głównym celem pracy było wyjaśnienie, czy naruszenie przez prezydenta przepisów ustawy może skutkować pozbawieniem osoby odznaczonej przyznanego jej orderu lub odznaczenia.

Metoda badawcza: W artykule wykorzystano metodę dogmatyczno-prawną. Oparto się przy tym zarówno na analizie tekstów aktów prawnych, jak i opracowaniach naukowych oraz dorobku judykatury.

Wyniki: Na skutek przeprowadzonych badań ustalono, że prezydent posiada swobodę w nadawaniu orderów i odznaczeń. W ramach tej prerogatywy prezydent nie jest związany wolą żadnego innego organu. Prezydent musi jednak przestrzegać przepisów ustawy o orderach i odznaczeniach. Nie może on także nadać orderu lub odznaczenia urzędującemu posłowi lub senatorowi. Nadanie przez prezydenta orderu lub odznaczenia z naruszeniem przepisów ustawy nie daje jednak podstaw do odebrania tego wyróżnienia osobie odznaczonej.