Zróżnicowanie lokalnej polityki podatkowej gmin województwa małopolskiego
DOI:
https://doi.org/10.26485/SPE/2022/124/5Słowa kluczowe:
władztwo podatkowe, kondycja finansowa, lokalna polityka podatkowa, gmina, podatki lokalneAbstrakt
Przedmiot badań: Przedmiotem badań jest realizowana polityka podatkowa gmin i czynniki ją kształtujące. Badania zagraniczne potwierdziły, że podatki lokalne są zróżnicowane w zależności od wysokości lokalnej bazy podatkowej. Stąd też uwaga autorki koncentruje się głównie na rozpoznaniu zależności pomiędzy kondycją finansową jednostki samorządowej a przyjętą polityką podatkową władz gminnych.
Cel badawczy: Celem artykułu jest ocena polityki podatkowej w poszczególnych typach gmin w zależności od sytuacji finansowej, na przykładzie województwa małopolskiego.
Metoda badawcza: W artykule dokonano przeglądu literatury w zakresie lokalnej polityki podatkowej i czynników ją różnicujących. Zastosowano metodę unitaryzacji zerowanej służącą analizie danych pochodzących ze sprawozdań budżetowych JST.
Wyniki: Analiza danych potwierdziła występowanie zależności pomiędzy kondycją finansową gminy i polityką podatkową władz lokalnych. Wyższe podatki zazwyczaj uchwalane były w gminach najbiedniejszych, prawdopodobnie zbyt biednych, by móc zrezygnować z części potencjalnych dochodów podatkowych. Wysokie podatki występowały również w jednostkach o najlepszej kondycji finansowej położonych w pobliżu aglomeracji krakowskiej, gdzie możliwości ponoszenia ciężarów podatkowych były wyższe.
Liczba pobrań
Bibliografia
Europejska Karta Samorządu Lokalnego, sporządzona w Strasburgu dnia 15 października 1985 r., ratyfikowana przez Polskę dnia 26 kwietnia 1993 r. (Dz.U. z 1994 r., nr 124, poz. 607), (sprost.: Dz.U. z 2006 r., nr 154, poz. 1107).
Ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz.U. z 2020 r., poz. 3335).
Ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz.U. z. 2019 r., poz. 1170).
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2021 r., poz. 1540).
Ustawa z dnia 30 października 2002 r. o podatku leśnym (Dz.U. z 2019 r., poz. 888).
Ahmad E., Brosio G. (red.), Handbook of Multilevel Finance, Edward Elgar Publishing, Cheltenham, Northampton 2015.
Bień W., Wykonywanie władztwa podatkowego a kondycja finansowa gminy, Difin SA, Warszawa 2018.
Cieciura M., Zacharski J., Podstawy probabilistyki z przykładami zastosowań w informatyce, na prawach rękopisu, część II: Statystyka opisowa, Warszawa 2011.
Dafflon B., Federal-Cantonal Equalization in Switzerland: An Overview of the Reform in Progress, Public Finance and Management 2004/4 (4), s. 4.
Dziekański P., Wskaźnik syntetyczny w procesie oceny gospodarki finansowej gmin wiejskich, Ekonomia 2013/3 (24), Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław, s. 151–152.
Dziekański P., Wykorzystanie wskaźnika syntetycznego do oceny poziomu rozwoju samorządu na przykładzie gmin wiejskich województwa świętokrzyskiego, IX Kongres Ekonomistów Polskich, Warszawa 2013, s. 1–6.
Felis P., Podatki od nieruchomości a polityka podatkowa gmin w Polsce, Oficyna Wydawnicza, Szkoła Główna Handlowa, Warszawa 2015.
Felis P., Polityka podatkowa władz gminnych w Polsce – wyzwania dla teorii i praktyki samorządowej, w: R. Bartkowiak, M. Matusewicz (red.), XXV lat w naukach ekonomicznych. Dokonania, wyzwania, perspektywy, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2018, s. 147–150.
Filipiak B., Polityka podatkowa gmin czy realizacja władztwa podatkowego, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego nr 864, Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia 2015/76/1, Szczecin, s. 228–229.
Filipiak B., Dylewski M., Gorzałczyńska-Koczkodaj M., Analiza finansowa budżetów jednostek samorządu terytorialnego, Municipium, Warszawa 2011.
Goodspeed T., Tax Competition, Benefit Taxes and Fiscal Federalizm, National Tax Journal 1998/51/3.
Kowalska I., Jurewicz D., Legutko M., Skutki finansowe władztwa podatkowego gmin, Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing 2019/21 (70), Warszawa, s. 129.
Łukomska J., Swianiewicz P., Polityka podatkowa władz lokalnych w Polsce, Municipium SA, Warszawa 2015.
Ministerstwo Finansów, Wskaźniki do oceny sytuacji finansowej JST w latach 2017–2019, Warszawa 2020.
Młodak A., Analiza taksonomiczna w statystyce regionalnej, Centrum Doradztwa i Informacji, Difin, Warszawa 2006.
Patrzałek L., Poniatowicz M., Guziejewska B., Kańduła S., Nierówności fiskalne w samorządzie terytorialnym. Przyczyny, mechanizmy i instrumenty wyrównywania, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław 2019.
Peterson P.E., City Limits, University of Chicago Press, Chicago 1981.
Podstawka M., Podstawy finansów. Teoria i praktyka, Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2011.
Podstawka M., Rudowicz E., Wykorzystanie wybranych podatków lokalnych w kreowaniu polityki fiskalnej gmin, Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing 2010/4 (53), Warszawa, s. 79–87.
Pułaska-Turyna B., Statystyka dla ekonomistów, Difin, Warszawa 2008.
Satoła Ł., Wpływ polityki podatkowej gmin na poziom przedsiębiorczości (na przykładzie podatku od nieruchomości), Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego 2014/40 (4), Rzeszów, s. 243–245.
Skica T., Instrumenty wspierania przedsiębiorczości przez samorząd terytorialny (na przykładzie gmin woj. podkarpackiego), Samorząd Terytorialny 2008/1‒2, s. 43‒62.
Skica T., Kiebała A., Wołowiec T., Stymulowanie lokalnej konkurencyjności gmin na przykładzie podatków od środków transportowych, Studia Regionalne i Lokalne 2011/2 (44), s. 118‒139.
Swianiewicz P., Finanse lokalne, teoria i praktyka, Municipium, Warszawa 2004.
Swianiewicz P., Finanse samorządowe: koncepcje, realizacja, polityki lokalne, Municipium, Warszawa 2011.
Tiebout C., A Pure Theory of Local Expenditures, The Journal of Political Economy 1956/64/5.
http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19941240607; stan na 31.08.2021 r.
https://krakowrio.bip.net.pl/?c=541; stan na 31.08.2021 r.
