Podatek od niektórych instytucji finansowych w Polsce – cele i skutki

Autor

DOI:

https://doi.org/10.26485/SPE/2021/121/17

Słowa kluczowe:

podatek bankowy, opodatkowanie sektora bankowego, efektywność fiskalna, dochody podatkowe, obciążenia podatkowe, stabilność sektora bankowego

Abstrakt

Przedmiot badań: Wprowadzeniu w Polsce podatku od niektórych instytucji finansowych towa­rzyszyło wiele emocji związanych z tym, że jest to podatek, który do tej pory w Polsce nie obo­wiązywał, a ponadto dotyczy instytucji finansowych, które w dobie wzmożonej dyskusji na temat reformy i uszczelnienia systemu podatkowego stały się przedmiotem szczególnego zaintereso­wania. W dniu 1 lutego 2016 r. zaczęła obowiązywać ustawa o podatku od niektórych instytucji finansowych. Ustawa ta wprowadza podatek majątkowy, w którym przedmiotem opodatkowania są aktywa niektórych instytucji finansowych.

Cel badawczy: Celem artykułu jest ocena skutków wprowadzenia podatku od niektórych insty­tucji finansowych w Polsce, w szczególności wpływu podatku na stabilność finansową sektora bankowego, kredyty dla przedsiębiorstw niefinansowych i gospodarstw domowych, strukturę własnościową, a także zbadanie skali przerzucenia podatku na klientów banków.

Metoda badawcza: W artykule przedstawiono przegląd literatury przedmiotu, konstrukcję po­datku bankowego oraz najważniejsze skutki opodatkowania dla sektora bankowego, klientów banków i całej gospodarki. Zastosowano metodę desk research, która polega na zestawianiu, ana­lizowaniu i przetwarzaniu danych i informacji z istniejących źródeł, a następnie formułowaniu na ich podstawie wniosków dotyczących badanego problemu.

Wyniki: Banki przerzuciły koszty podatku bankowego na swoich klientów w postaci wyższych opłat i prowizji, a także wyższego oprocentowania kredytów i niższego oprocentowania depozy­tów. Rentowność banków wzrosła po wprowadzeniu podatku bankowego, można więc stwier­dzić, że banki i ich właściciele nie ponieśli ciężaru tego podatku.

Liczba pobrań

##plugins.generic.usageStats.noStats##

Bibliografia

Act on Tax on Certain Financial Institutions, 15 January, 2016 (Dz.U. 2016, poz. 68).

Borowski J., Jaworski K., Tymoczko D., Wpływ podatku bankowego w Polsce na kredyt dla sektora niefinansowego, Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicz¬nego w Katowicach 2016/287.

Buch C., Hilberg B., Tonzer L., Taxing banks: an evaluation of the German bank levy, Discus¬sion Paper, Deutsche Bundesbank 2014/38.

Claessens S., Keen M., Pazarbasioglu C., Financial Sector Taxation. The IMF’s Report to the G-20 and Background Material, IMF 2010.

Dec P., Masiukiewicz P., Podatek bankowy, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2013.

Devereux M.P., Johannesen N., Vella J., Can Taxes Tame the Banks? Evidence from European Bank Levies, University Centre for Business Taxation, Saïd Business School Research Paper 2015/5, Oxford.

Diemer M., Bank Bailouts, Bank Levy, and Bank Risk-Taking, Dissertation zur Erlangung des akademischen Grades Doctor rerum politicarum, Universität Leipzig, 22.10.2014.

Gajewski D., Polityka podatkowa na rozdrożu – wokół podatku bankowego w Polsce, Studia z Polityki Publicznej 2016/2 (10).

Hryckiewicz A., Kowalewski O., Why do Foreign Banks Withdraw from other Countries? A Panel Data Analysis, CESIFO Working Paper, March 2010/3006.

Hryckiewicz A., Mielus P., Puławska K., Snarska M., Does a Bank Levy Increase Frictions on the Interbank Market?, Working Paper 2018/033, Warsaw School of Economics, Collegium of Economic Analysis, 2018.

Juszczyk S., Snarski P., Przegląd potencjalnych podatków i opłat nakładanych na banki w obli¬czu globalnego kryzysu gospodarczego, Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościo¬wej, No. 93.

Kasiewicz S., Spór wokół kategorii „dobra regulacja”, Studia Prawno-Ekonomiczne 2016/ XCVIII, pp. 237–253.

Kochaniak K., Mikołajczyk K., Ulrichs M., Włodarczyk B., Skutki implementacji regulacji ostrożnościowych dla banków i gospodarki. Lata 2015–2019, Program Analityczno-Badaw¬czy, Warszawski Instytut Bankowości, Warszawa 2020.

KNF (Polish Financial Supervision Authority), Syntetyczna informacja na temat wpływu podatku od niektórych instytucji finansowych na sytuację banków komercyjnych, Warszawa, lipiec 2016.

KNF (Polish Financial Supervision Authority), Syntetyczna informacja na temat wpływu podatku od niektórych instytucji finansowych na sytuację banków komercyjnych, Warszawa, sierpień 2017.

Langenmayr D., Reiter F., Trading Offshore: Evidence on Banks’ Tax Avoidance, CESIFO Area Conferences 2017, Public Sector Economics, 2017 April 27–29, Munich, pp. 1–37.

Marcinkowska M., Dodatkowe podatki i opłaty od banków – potrzeby praktyki i dylematy teorii finansów, Prace Naukowe UE we Wrocławiu 2011/170.

Martysz C., Bartlewski B., Podatek bankowy – koncepcja europejska i studium przypadków wybranych krajów UE, Studia BAS 2018/1 (53).

Merz J., Overesch M., Wamser G., The location of financial sector FDI: Tax and regulation policy, Journal of Banking & Finance 2017/78, issue C, pp. 14–26.

Merz J., Overesch M., Profit shifting and tax response of multinational banks, Journal of Bank¬ing & Finance 2016/68, issue C, pp. 57–68.

Muszyński M., Podatek bankowy a efektywność działalności operacyjnej banków komercyjnych w Polsce, Finanse i Prawo Finansowe 2017/3 (15).

Reiter F., Avoiding taxes: banks’ use of internal debt, CESIFO Area Conferences 2017, Public Sector Economics, 2017 April 27–29, Munich, pp. 1–24.

Schweikhard F., Wahrenburg M., The Internalization of Systemic Risk: An Analysis of Bank Levy Schemes, Presented at the EFA, 2013 Meetings, Gothenburg.

Siudek T., Podatek bankowy – konsekwencje dla sektora bankowego w Polsce, Ekonomika i Or¬ganizacja Gospodarki Żywnościowej 2011/92.

Twarowska-Ratajczak M., Tax planning in bank tax – analysis of the use of treasury bonds, W. Tarczyński, K. Nermend (eds.), Effective Investments on Capital Markets, 2019.

Weder di Mauro B., Quantitative Impact of Taxing or Regulating Systemic Risk, in: S. Claessens, M. Keen, C. Pazarbasioglu (eds.), Financial Sector Taxation. The IMF’s Report to the G-20 and Background Material, IMF 2010.

Wiśniewski M., Przerzucalność podatku bankowego w Polsce – próba oceny skali zjawiska, Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Sectio H 2017/51/4.

Zygierewicz M., Specjalny podatek od instytucji finansowych – próba poszukiwania najlepszego rozwiązania, Bezpieczny Bank 2012/3 (48).

European Central Bank, Statistical Data Warehouse (ECB SDW), https://sdw.ecb.europa.eu/

European Commission, “Taxes in Europe” database, https://ec.europa.eu/taxation_customs/ tedb/taxSearch.html

European Commission, Taxation and Customs Union, https://ec.europa.eu/taxation_customs/ home_en 2020.

KNF (Polish Financial Supervision Authority), Syntetyczna informacja na temat wpływu podatku od niektórych instytucji finansowych na sytuację banków komercyjnych, https://www.knf. gov.pl/, Warszawa, lipiec 2016.

KNF (Polish Financial Supervision Authority), Syntetyczna informacja na temat wpływu podatku od niektórych instytucji finansowych na sytuację banków komercyjnych, https://www.knf. gov.pl/, Warszawa, sierpień 2017.

KNF (Polish Financial Supervision Authority), Raport o sytuacji banków w 2016 r., https://www. knf.gov.pl/, Warszawa 2017.

KNF (Polish Financial Supervision Authority), Raport o sytuacji banków w I półroczu 2017 r., https://www.knf.gov.pl/, Warszawa 2017.

NBP, Raport o stabilności systemu finansowego, https://www.nbp.pl/home.aspx?f=/systemfinan¬sowy/stabilnosc.html, Warszawa 2017.

The World Bank, Global Financial Development Database (GFDD), https://datacatalog.world¬bank.org/dataset/global-financial-development, 2020.

Pobrania

Opublikowane

2021-12-19

Jak cytować

Twarowska-Ratajczak, M., & Twarowska-Mól, K. (2021). Podatek od niektórych instytucji finansowych w Polsce – cele i skutki. Studia Prawno-Ekonomiczne, 121, 305–325. https://doi.org/10.26485/SPE/2021/121/17

Numer

Dział

ARTYKUŁY - EKONOMIA