"Słownik gwar Lubelszczyzny" ("A Dialect Dictionary of the Lublin Region") by Professor Halina Pelcowa as a Source of Knowledge and Inspiration in Regional Education
DOI:
https://doi.org/10.26485/RKJ/2025/73/7Keywords:
dialect, dialect dictionary, regional educationAbstract
The article presents the most important didactic values of Słownik gwar Lubelszczyzny (A Dialect Dictionary of the Lublin Region) by Professor Halina Pelcowa in the context of regional education. It highlights the significance and objectives of regional education and emphasizes the particularly important role of dialects in teaching the culture of a region. The article draws attention to the opportunities offered by the use of dialect dictionaries as a source of knowledge in the educational process. It discusses the features of Słownik gwar Lubelszczyzny that are especially valuable in this context: its thematic structure, the construction of dictionary entries, dialect texts, and the dictionary’s accessibility. It also points to the role played by Halina Pelcowa’s monograph Dziedzictwo leksykalne wyznacznikiem tożsamości regionu lubelskiego (Lexical Heritage as a Sign of Identity of the Lublin Region) in the selection of topics, teaching methods and materials
References
Biblioteka Cyfrowa UMCS, b.r., https://dlibra.umcs.lublin.pl/dlibra (dostęp: 31.03.2025).
Cyfrowa Biblioteka Narodowa Polona, b.r., https://polona.pl/ (dostęp: 31.03.2025).
Józefowicz Anna, 2013, Region oraz edukacja regionalna w podstawach programowych wychowania przedszkolnego i szkoły podstawowej, „Ars inter Culturas”, nr 2, s. 105–117, https://doi.org/10.34858/AIC.2.2013.31
Kaczmarek Leon, Bartmiński Jerzy, Mazur Jan, 1978, Ugrupowanie gwar Lubelszczyzny, „Biuletyn Lubelskiego Towarzystwa Naukowego”, t. 20, nr 1–2, s. 65–89.
Krajowa Lista Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego, b.r., https://niematerialne.nid.pl/krajowa-lista-niematerialnego-dziedzictwa-kulturowego/ (dostęp: 31.03.2025).
Nikitorowicz Jerzy, 2006, Edukacja regionalna na pograniczach, w: A. Brzezińska, A. Hulewska, J. Słomska, red., Edukacja regionalna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 91–114.
Nikitorowicz Jerzy, 2009, Edukacja regionalna i międzykulturowa, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
Nikitorowicz Jerzy, 2011, Edukacja regionalna jako podstawa kreowania społeczeństwa obywatelskiego, w: A. Cudowska, red., Kierunki rozwoju edukacji w zmieniającej się przestrzeni społecznej. Księga Jubileuszowa dedykowana profesorowi doktorowi habilitowanemu Michałowi Balickiemu, Trans Humana Wydawnictwo Uniwersyteckie, Białystok, s. 23–32.
Pelcowa Halina, 2001, Interferencje leksykalne w gwarach Lubelszczyzny, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Pelcowa Halina, 2009, Dziedzictwo językowe i kulturowe regionu w przestrzeni edukacyjnej, „Prace Filologiczne”, t. LVI, s. 303–312.
Pelcowa Halina, 2015, Słowniki gwarowe w dialogu pokoleń, w: E. Wierzbicka-Piotrowska, red., Dialog pokoleń w języku potocznym, w języku wsi i miasta, w literaturze, w publicystyce, w tekstach kultury, Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, s. 303–310.
Pelcowa Halina, 2023, Dziedzictwo leksykalne wyznacznikiem tożsamości regionu lubelskiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Repsch Ewa, 2013, O potrzebie edukacji regionalnej, „Zeszyty Zespołów Senackich”, z. 13, s. 111–117.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego, kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół oraz kształcenia w profilach w liceach profilowanych (Dz.U. Nr 61, poz. 625), https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu20010610625 (dostęp:31.03.2025).
Słownik gwar Lubelszczyzny, b.r., https://www.umcs.pl/pl/sgl.htm (dostęp: 31.03.2025).
