Lexemes "Brejdak", "Brejdaczka" in Various Varieties of Polish Language
DOI:
https://doi.org/10.26485/RKJ/2025/73/15Keywords:
lexem brejdak, feminative brejdaczka, varieties of Polish, regionalismAbstract
The subject of the article are the lexemes brejdak ‘brother’, brejdaczka ‘sister’ – words perceived as regionalisms of Lublin. Their occurrence in various varieties of Polish language is discussed. The semantic diversity of these words is shown and their presence outside the Lublin region is indicated
References
Bartmiński Jerzy, Panasiuk Jolanta, 2001, Stereotypy językowe, w: J. Bartmiński, red., Współczesny język polski, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, s. 371–395.
Buczyński Mieczysław, Warchoł Stefan, 1993, Recenzja: K. Rymut, Nazwiska Polaków, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo, Wrocław – Warszawa – Kraków 1991, ss. 312 + 4 nlb, „Onomastica”, t. XXXVIII, s. 276–280.
Czarnecka Katarzyna, Zgółkowa Halina, 1991, Słownik gwary uczniowskiej, Kantor Wydawniczy SAWW, Poznań.
Czechowicz Józef, 1932a, Gwara ulicy lubelskiej, „Kurier Lubelski” nr 285, 16.10.1932, s. 4, https://biblioteka.teatrnn.pl/dlibra/publication/44615/edition/42112/content (dostęp: 28.02.2025).
Czechowicz Józef, 1932b, Legion ulicy i jego gwara, „Trybuna: Pismo Młodej Demokracji”, R. 1, nr 4, 20.04.1932, s. 14–16, https://www.bc.umcs.pl/dlibra/publication/3377/edition/3083 (dostęp: 28.02.2025).
Dobek Anna, Kasprzak Patrycja, Samolej Karina, Widz Remigiusz, Paluch Ernest, b.r., Zapomniana gwara ludowa Niedrzwicy Dużej, https://slideplayer.pl/slide/28 90087/#google_vignette (dostęp: 28.02.2025).
Górski Stanisław, Podkultura młodzieży przestępczej – symptomatologia, etiologia, terapia, w: T. Gospodarek, Z. Łomny, red., Problemy patologii społecznej nieletnich i młodzieży w Polsce: materiały z konferencji naukowej. Opole, 23–24 maja 1980 r. Wyższa Szkoła Pedagogiczna, Opole, s. 113–124.
Grabias Stanisław, Kaczmarek Leon, Skubalanka Teresa, 1972, Słownik gwary studenckiej, „Biuletyn Lubelskiego Towarzystwa Naukowego. Folia Societatis Stientiarum Lublinensis”, sectio A, vol. 13/14, s. 9–13.
Gryonline.pl,b.r.,https://forumarchiwum.gry-online.pl/S043archiwum.asp?ID=4762208 (dostęp: 28.02.2025).
Gucwa Franciszek, 1938, Gwara uczniowska w Lublinie, Skład Główny w Księgarni św. Wojciecha, Lublin.
Hejto, b.r., https://www.hejto.pl/wpis/regionalizmy-z-jakiego-regionu-pochodzi-to-zdanie-i-co-oznacza-latwe-brejdak-tej (dostęp: 28.02.2025).
Kaczmarek Leon, Skubalanka Teresa, Grabias Stanisław, 1994, Słownik gwary studenckiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Karwatowska Małgorzata, 1999, O pewnych wyznacznikach strukturalnych i pojęciowych gwary uczniowskiej, w: Z. Staszewska, red., Miasto: teren koegzystencji pokoleń. Łódź, 19–21 maja 1997 r., Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 48–62.
Kasperczak Małgorzata, Zgółkowa Halina, 2004, Nowy słownik gwary uczniowskiej, Wydawnictwo Europa, Wrocław.
Kołodziejek Ewa, 2015, Człowiek i świat w języku subkultur, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin.
Kowalewicz Tomasz, 2023, Zrzucaj ciapy i kajtnij się rowerem do brejdaczki! Czy to już lubelska gwara?, „Gazeta Wyborcza”, 18.07.2023, https://lublin.wyborcza.pl/lublin/7,48724,29958595,w-lublinie-spotkasz-brejdakow-kajtniesz-sie-rowerem-i-zalozysz.html (dostęp: 28.02.2025).
Król Kazimiera, 2021, Język ludzi ulicy w przestrzeni społecznej, w: A. Stolarczyk-Gembiak, M. Woźnicka, red., Zbliżenia 6. Badania interdyscyplinarne: rzeczywistość a wyzwania, Wydawnictwo Rys, Poznań – Konin, s. 69–84.
Ludwikowski Wiktor, Walczak Henryk, 1922, Żargon mowy przestępców. „Blatna muzyka”. Ogólny zbiór słów gwary złodziejskiej, Wydawnictwo F. Hoesick, Warszawa.
Łuc Izabela, 2016, Słownik nazwisk mieszkańców południowego Śląska XIX wieku, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Mały słownik gwary bełżyckiej, b.r.,https://www.facebook.com/photo .php?fbid=1765976490123611&id=163894243665185&set=a.1731416627 40443(dostęp:28.02.2025).
Miejski słownik slangu i mowy potocznej, b.r., http://www.miejski.pl/ (dostęp: 28.02.2025).
Milewski Stanisław, 1971, Gwara przestępcza i jej przenikanie do języka ogólnego, „Poradnik Językowy”, z. 2, s. 92–101.
Narodowy Korpus Języka Polskiego, b.r., https://nkjp.pl/ (dostęp: 28.02.2025).
Pelcowa Halina, 2014, Regionalizmy i dialektyzmy – błędy językowe czy dziedzictwo kulturowe regionu, w: M. Kułakowska, A. Myszka, red., Kultura mówienia dawniej i dziś, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów, s. 79–88.
Pelcowa Halina, 2018, Słownictwo regionalne – słownictwo gwarowe – słownictwo ludowe, „Prace Językoznawcze”, nr 20(4), s. 197–205, https:// doi.org/10.31648/pj.4492
Skubalanka Teresa, Mazur Jan, 1973, Język potoczny małych miasteczek na południowej Lubelszczyźnie, „Poradnik Językowy”, z. 9, s. 517–533.
Stępniak Klemens (współpraca Zbigniew Podgórzec), 1993, Słownik tajemnych gwar przestępczych, Wydawnictwo Puls, Londyn.
Węgier Janina, 1977, Integracja słownictwa na Pomorzu Szczecińskim. Określenia stopni pokrewieństwa, powinowactwa i życia rodzinnego, „Język Polski”, R. LVII, s. 177–184.
Wieczorkiewicz Bronisław, 1967/1968, Współczesna gwara warszawska. Próba charakterystyki, „Literatura Ludowa”, R. 11, nr 4–6, s. 61–79.
Wieczorkiewicz Bronisław, 1974, Gwara warszawska dawniej i dziś, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
Wołczek Adam, 1975, Listy młodocianych przestępców, „Literatura Ludowa”, R. 6[XIX], s. 47–52.
Zarębina Maria, Gąsiorek Krystyna, 2005, Świat wartości w języku studentów krakowskich przełomu wieków: teksty z lat 1996–2002 z AGH, ASP, UJ, WSP, AE, AR, AM, AWF, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków.
