Ze Szczebrzeszyna na katedrę Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Szkic do portretu profesor Haliny Pelcowej
DOI:
https://doi.org/10.26485/RKJ/2025/73/1Słowa kluczowe:
Halina Pelcowa, dialektologia, polska leksykografia gwarowa, LubelszczyznaAbstrakt
Artykuł zawiera zwięzły przegląd najważniejszych osiągnięć naukowych, dydaktycznych i organizacyjnych Profesor Haliny Pelcowej, wybitnej językoznawczyni, dialektologa, wieloletniego pracownika naukowo-dydaktycznego Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Jest ona autorką wielu prac naukowych z zakresu dialektologii, historii języka, socjolingwistyki, etnolingwistyki, leksykologii i polskiej leksykografii gwarowej, znanych i cenionych w Polsce oraz za granicą. W tekście podkreśla się Jej zasługi dla nauki polskiej, o których decydują przede wszystkim nowatorski sposób opisu współczesnych gwar polskich i rozwiązania redakcyjne przy opracowaniu wyjątkowego dzieła leksykograficznego, czyli dwunastotomowego Słownika gwar Lubelszczyzny (2012–2023).
Bibliografia
Dejna Karol, 1998, Atlas gwar polskich, t. I: Małopolska, Wydawnictwo Upowszechnianie Nauki – Oświata „UN – O”, Polska Akademia Nauk, Komitet Językoznawstwa, Warszawa.
Dejna Karol, Gala Sławomir, Zdaniukiewicz Alojzy, Czyżewski Feliks, 2000,
Atlas gwar polskich, t. II: Mazowsze, Wydawnictwo Upowszechnianie Nauki – Oświata „UN – O”, Polska Akademia Nauk, Komitet Językoznawstwa, Warszawa.
Gloger Zygmunt, 1989, Encyklopedia staropolska ilustrowana, t. I, Wydawnictwo Wiedza Powszechna, Warszawa.
Górny Dariusz, 2017, Ze Szczebrzeszyna w świat nauki i języka, https://www.szczebrzeszyn.info/aktualnosci/?p=12606 (dostęp: 23.07.2025).
Maksymiuk-Pacek Beata, Niebrzegowska-Bartmińska Stanisława, red., 2014, Bibliografia dorobku naukowego pracowników Instytutu Filologii Polskiej UMCS. Do roku 2013, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Pelcowa Halina, 1985, Studia nad słownictwem gwarowym Lubelszczyzny. Część I. Słownictwo pochodzenia małopolskiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Pelcowa Halina, 1994, Mazowizmy leksykalne w gwarach Lubelszczyzny, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Pelcowa Halina, 1999, Potoczność w Klątwie Stanisława Wyspiańskiego, w: J. Adamowski, S. Niebrzegowska, red., W zwierciadle języka i kultury, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, s. 207–221.
Pelcowa Halina, 2001, Interferencje leksykalne w gwarach Lubelszczyzny, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Pelcowa Halina, 2011, Tradycja utrwalona w słowach, w: J. Adamowski, M. Wójcicka, red., Tradycja dla współczesności. Ciągłość i zmiana, t. 4: Tradycja w kontekstach kulturowych, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, s. 125–132.
Pelcowa Halina, 2013, Gwara jako nośnik lokalnego i regionalnego dziedzictwa kulturowego, w: J. Adamowski, K. Smyk, red., Niematerialne dziedzictwo kulturowe: źródła – wartości – ochrona, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, s. 219–229.
Pelcowa Halina, 2020, Gwara jako wartość w przestrzeni regionalnej, w: J. Adamowski, red., Kultura ludowa Lubelszczyzny. Stan – Wartości – Perspektywy, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, s. 65–78.
Pelcowa Halina, 2021, Słownictwo gwarowe jako wykładnik kultury regionu lubelskiego, w: B. Osowski, J. Kobus, P. Michalska-Górecka, A. Piotrowska-Wojaczyk, red., Język w regionie, region w języku 4, Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, Poznań, s. 269–282.
Pelcowa Halina, 2023a, Dziedzictwo leksykalne wyznacznikiem tożsamości regionu lubelskiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Pelcowa Halina, 2023b, Obraz gwary utrwalony w słowach i ich wykładnikach kulturowych, „Rozprawy Komisji Językowej ŁTN”, t. 71, s. 131–143.
Porayski-Pomsta Józef, Sobolewska Katarzyna, red., 2021, Polszczyzna jest zobowiązaniem, a dla niektórych pasją. Tom prac ofiarowanych Prof. dr hab. Barbarze Falińskiej w 90. rocznicę urodzin, Dom Wydawniczy ELIPSA, Warszawa.
Sławkowa Ewa, 2003, Być stela. Z zagadnień edukacji regionalnej na Śląsku Cieszyńskim. Wydawnictwo Gnome, Katowice.
