Nowe życie klasyki. Obecna sytuacja przekładów wewnątrzjęzykowych na gruncie literatury staropolskiej
DOI:
https://doi.org/10.26485/me.2024.2-05Słowa kluczowe:
tłumaczenie wewnątrzjęzykowe, modernizacja, literatura staropolska, przekład, teatr, intralingwalność, francuskie strategie translacyjneAbstrakt
The article analyzes the current state of intralingual translations in the context of Old Polish literature. The author discusses selected examples of modernized classical texts, highlighting their diverse purposes (educational, theatrical) and the lack of methodological and editorial coherence. Special emphasis is placed on a comparison with French modernization practices, which – unlike the Polish situation – are more systematized and institutionalized. The article advocates for the development of an organized research and editorial framework for intralingual translations in Poland and suggests adapting foreign strategies to local needs.
Bibliografia
Bartnicki, K. (2023). Garutko sobotniej ropy, czyli Jana Kochanowskiego „Pieśni świętojańskiej o Sobótce” (1586) spopolszczenie w sześć par prawie tekstów. Katowice: Biblioteka Śląska.
Corneille, P. (2018). Cyd albo Roderyk. Komedia hiszpańska. Przeł. J. A. Morsztyn, restauracja tekstu P. Kamiński. Warszawa: Arkady.
Halle, A. de la (2012). Le Jeu d’Adam (bilingue). Texte établie, traduite, présentée et annotée par V. Dominguez. Paris: Champion Classiques.
Halle, A. de la (1993). Le jeu de la feuillée. Texte établi et traduit, introduction, notes, bibliographie et chronologie par J. Dufournet. Paris: GF Flammarion.
Halle, A. de la (1995). OEuvres completes. Texte éd., trad. et prés. par P-Y. Badel. Paris: Le Livre de Poche – Lettres gothiques.
Kochanowski, J. (2023). Odprawa posłów greckich. Transkrypcja na współczesną polszczyznę A. Libery. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Pasek, J. Ch. (2017). Pamiętniki Jana Paska. Przeł. Z. Gołaszewski. Gdańsk: Wimana.
Skarga, P. (2013). Kazania sejmowe. Tłum. z języka staropolskiego R. Kościelny. Kraków: Biały Kruk.
Szelachowski, W. (2022). Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią. Tłum. z polskiego W. Szelachowski, Białystok: Unua libro.
Drzewicka, A. (2011). De l’ancien Francais au Francais moderne reflexions sur la traduction intralinguale. W: I. Piechnik, M. Świątkowska (red.), Ślady obecności: Księga pamiątkowa ofiarowana Urszuli Dąmbskiej-Prokop przez kolegów, uczniów i przyjaciół (s. 75–83). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Jakobson, R. (1959). On linguistic aspects of translation. W: R. A. Brower (ed.), On translation (s. 232–239). Cambridge: Harvard University Press.
Jarniewicz, J. (2023). Fragment wypowiedzi publicznej. W: K. Bartnicki, Garutko sobotniej ropy, czyli Jana Kochanowskiego „Pieśni świętojańskiej o Sobótce” (1586) spopolszczenie w sześć par prawie tekstów. Katowice: Biblioteka Śląska.
Jurkowska, E. A., Gorlewska, E. (2024). Uproszczone lektury staropolskie. Uwspółcześnione wydanie wybranych utworów dawnej literatury polskiej–projekt monografii wspierającej kształcenie literackie i językowe. Linguodidactica, 28, 91–114.
Majewski, M. (2019). Jak przekłady zmieniają Biblię. O przekładach i przekładaniu Pisma Świętego raz jeszcze, Kraków: wyd. Marcin Majewski.
Nawarecki, A. (2023). Pieśń świętojańska – transraperacja. W: Krzysztof Bartnicki, Garutko sobotniej ropy, czyli Jana Kochanowskiego „Pieśni świętojańskiej o Sobótce” (1586) spopolszczenie w sześć par prawie tekstów. Katowice: Biblioteka Śląska.
Pieczyńska-Sulik, A. (2009). O semiotyce przekładu. Rocznik Przekładoznawczy, 5, 153–163.
Prokop-Dąmbska, U. (2000). Mała encyklopedia przekładoznawstwa. Częstochowa: Educator.
Stępień, P. (2023). Wprowadzenie. W: Jan Kochanowski, Odprawa posłów greckich. Transkrypcja na współczesną polszczyznę A. Libery. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Zink, M. (1994). Avertissement. W: Chrétien de Troyes, Romans. Texte éd. Par M. Zink, J-M. Fritz, Ch. Méla. Paris: Le Livre de Poche – Classiques modernes.
Program studiów Lettres Médiévales – Littérature, langues et savoirs na Sorbonie. Online: https://formations-lettres.sorbonne-universite.fr/fr/index/master-XB/arts-lettres-langues-ALL/master-lettres-lettresmedievales-litterature-langues-et-savoirs-MLETT1L_604.html (dostęp 19.07.2024).
Seminarium Przepisywanie kanonu. Organizacja seminarium i redakcja strony P. Próchniaka. Online: https://teatrnn.pl/przepisywanie (dostęp: 19.07.2024).
Spektakl Le Jeu d’Adam w reż. P. Rebotiera. Online: https://www.rebotier.net/spectacle/le-jeu-dadam (dostęp: 19.07.2024).
Uwspółcześnione wydanie „Kazań sejmowych” – konferencja w Warszawie. Online: https://pch24.pluwspolczesnione-wydanie-kazan-sejmowych-konferencja-w-warszawie/(dostęp: 19.07.2024).
