Juan Manuel Torres on His Way to Literary Paradise between Poland and Mexico

Authors

  • Agnieszka Hudzik Universität des Saarlandes Cluster für Europaforschung (CEUS), Nachwuchskolleg Europa

DOI:

https://doi.org/10.26485/ZRL/2023/66.1/21

Keywords:

20th-century literature; Mexican prose; autofiction; intertextuality; Juan Manuel Torres; Bruno Schulz; Hermann Broch

Abstract

The essay is dedicated to the work of the Mexican writer and film director Juan Manuel Torres (1938–1980), who had lived in Łódź in the 1960s for many years and studied directing at the film school there. His prose is strongly influenced by Polish literature and culture. Torres’ work is currently experiencing a rediscovery: the historical-critical edition of his Obras completas [Collected Works] was recently published (2020 and 2021) by the Mexican publishing press Nieve de Chamoy (two volumes so far, the last third is announced for the end of 2023). The aim of this paper is to present and interpret Torres’ literary work and to outline its biographical, historical, and theoretical contexts. What concept of literature and art can be found in his autofiction? In Torres’ work, the reality of the Cold War meets the atmosphere of the sexual revolution of the 1960s. The author registers changes in the sexual morality and deconstructs gender stereotypes. In his prose, one can find some (for his times) provocative motifs, such as abortion, homosexuality or ménage à trois. Torres combines them with a complex poetological reflection on the crisis of representation and the role of art in the light of the beginning of postmodernism and the idea of the “literature of exhaustion.” The essay consists of five parts. After discussing the latest edition and introducing the life and work of Torres, I present the literary contexts in which his writing can be placed. The fourth part is devoted to the collection of his short stories El viaje [The Journey], which contains the most interesting texts for the Polish audience in the discussed edition. The last part is a sketch of Torres understanding of literature and art. The focus is on the intertextual allusions to Central European modernism, especially to works by Bruno Schulz and Hermann Broch.

References

Anderson Danny J. (1996), Creating Cultural Prestige: Editorial Joaquin Mortiz, „Latin American Research Review” t. 31, nr 2, s. 3–41.

Broch Hermann (2022), Niewinni. Powieść w jedenastu opowiadaniach, przeł. W. Jedlicka, Głosy przeł. W. Wirpsza, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.

Cortázar Julio (1977), Opowiadania zebrane, t. 1, przeł. Z. Chądzyńska, Wydawnictwo Literackie, Kraków.

de Navascués Javier, Calvo Revilla Ana (2012), Las fronteras del microrrelato: teoria y critica del microrrelato espanol e hispanoamericano, Iberoamericana Editorial Vervuert, Madryt.

Elizondo Salvador (1976), Farabeuf, czyli kronika jednej chwili, przeł. Z. Chądzyńska, posł. J. Kühn, Wydawnictwo Literackie, Kraków.

Fuentes Carlos (1968), Śmierć Artemia Cruz, przeł. K. Wojciechowska, Czytelnik, Warszawa.

Garcia Lorca Federico (2019), Wiersze i wykłady, oprac. J. Ziarkowska, wybór przekładów M. Kurek, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.

Glantz Margo (1971), Onda y escritura en México: jóvenes de 20 a 33, Siglo Veintiuno Editores, Meksyk.

Halfon Eduardo (2023), Klasztor. Żałoba, przeł. T. Pindel, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec.

Hudzik Agnieszka (2017), Bruno Schulz w Buenos Aires. Z Henrykiem Mittelstaedtem rozmawia Agnieszka Hudzik, „Schulz/Forum” nr 9, s. 151–156, www.schulzforum.pl/files/other/1870/1870.pdf [dostęp: 14.05.2023].

Hudzik Agnieszka (2020), Sergio Pitol, czyli o związkach między literaturą Europy Środkowej i Ameryki Łacińskiej, „Teksty Drugie” nr 4, s. 350–366.

Hunt Lynn (2008), Inventing Human Rights: a History, W.W. Norton & Company, Nowy Jork–Londyn.

Kobyłecka-Piwońska Ewa (2022), “Sobrevivio […] la imagen judia de la ciudad”. Representaciones literarias de Łódź en dos autores latinoamericanos [w:] L’art de vivre, de survivre, de revivre. Approches litteraires. Le 50e anniversaire des etudes romanes a l’Universite de Łódź, red. M. Koźluk, A. Staroń, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 365–377, HANDLE: 11089/42993 [dostęp: 14.05.2023].

Kundera Milan (2009), Spotkanie, przeł. M. Bieńczyk, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.

Kundera Milan (2015), Sztuka powieści, przeł. Marek Bieńczyk, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa. La autoficcion. Reflexiones teoricas (2012), red. A. Casas Janices, Arco Libros – La Muralla, Madryt.

Luhmann Niklas (2003), Semantyka miłości: o kodowaniu intymności, przeł. J. Łoziński, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.

Machado de Assis Joaquim Maria (1959), Dom Casmurro, przeł. J. Wrzoskowa, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.

Machado de Assis Joaquim Maria (1974), Wspomnienia pośmiertne Brasa Cubas, przeł. J.Z. Klave, Wydawnictwo Literackie, Kraków.

Machado de Assis Joaquim Maria (1977), Quincas Borba, przeł. J.Z. Klave, Wydawnictwo Literackie, Kraków.

Machado de Assis Joaquim Maria (2022), Pasterka, przeł. M. Stacewicz-Paixao [w:] Mistrzowie opowieści: święta, święta…: od Hansa Christiana Andersena do Angeli Carter, Wielka Litera, Warszawa, s. 61–70.

Musil Robert (1963), Trzy kobiety, przeł. T. Jętkiewicz, M. Kurecka, W. Kwaśniakowa, wstęp E. Naganowski, Czytelnik, Warszawa.

Myers Kathleen Ann (2021), An Archeology of Mexican Modernity: Social Forgetting and the Coloniality of Space in Jose Emilio Pacheco’s Colonia Roma, „Mexican Studies/Estudios Mexicanos” nr 37(2), s. 232–262.

Negrín Alejandro, Salazar Irwin, Pawelczyk Natalia (2020), Sergio Pitol: el Bristol y Polonia = Bristol i Polska, Embajada de México en Polonia 2020, Warszawa, www.drive.google.com/file/d/1WBFqpi0FF1bVelELnsxcx-QywQDr_tCq/view [dostęp: 14.05.2023].

Nogales Baena José Luis (2019), Amistad y literatura: Sergio Pitol y Juan Manuel Torres, „Revista Canadiense de Estudios Hispánicos” nr 43(3), s. 645–667.

Pacheco José Emilio (1986), Proza czaszki, przeł. K. Rodowska, Wydawnictwo Literackie, Kraków– Wrocław.

Pindel Tomasz (2018), Za horyzont: Polaków latynoamerykańskie przygody, Znak, Kraków.

Pitol Sergio (1967), Każdy ze swoim piekłem, przeł. Z. Szleyen, K. Wojciechowska, Iskry, Warszawa.

Pitol Sergio (1974), Przedślubne spotkanie, przeł. Z. Szleyen, A. Sobol-Jurczykowski, Wydawnictwo Literackie, Kraków.

Pitol Sergio (1975), Dźwięk fletu, przeł. K. Wojciechowska, Czytelnik, Warszawa.

Schulz Bruno (1998), Opowiadania. Wybór esejów i listów, oprac. J. Jarzębski, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław–Warszawa–Kraków.

Styczyńska Anna (b.r.), Śladami las polacas: Kim były las polacas? Handel kobietami i prostytucja wśród Żydówek w XIX i XX wieku, www.sztetl.org.pl/pl/sladami-las-polacas [dostęp: 14.05.2023].

Torres Juan Manuel (1963), Taka sama noc, „Odgłosy” r. 6, nr 22, 2.06.

Torres Juan Manuel (2020), Obras Completas [Dzieła zebrane], t. 1: Cuentos y relatos [opowiadania], oprac. i wstęp J.L. Nogales Baena we współpracy z M. Braun, Nieve de Chamoy, Xalapa, Veracruz, Meksyk.

Torres Juan Manuel (2021), Obras Completas [Dzieła zebrane], t. 2: Traducciones y correspondencia [tłumaczenia i korespondencja], oprac. i wstęp J.L. Nogales Baena we współpracy z M. Braun, wyd. Nieve de Chamoy, Xalapa, Veracruz, Meksyk.

Trevisan Dalton (1980), Opowiadania wcale nie przykładne, przeł. J.Z. Klave, Wydawnictwo

Literackie, Kraków.

Turczyn Anna (2007), Autofikcja, czyli autobiografia psychopolifoniczna, „Teksty Drugie” nr 1–2, s. 204–211.

Umocz wargi w kamieniu: przekłady z poetów latynoamerykańskich (2011), red. i przekł. K. Rodowska, Biuro Literackie, Wrocław.

Downloads

Published

2023-09-13 — Updated on 2023-09-14

Versions

How to Cite

Hudzik, A. (2023). Juan Manuel Torres on His Way to Literary Paradise between Poland and Mexico. Zagadnienia Rodzajów Literackich The Problems of Literary Genres, 66(1), 297–319. https://doi.org/10.26485/ZRL/2023/66.1/21 (Original work published September 13, 2023)