The phenomenon of vote separation in Poland’s local elections in selected cities – preliminary analysis of the subject matter

Authors

DOI:

https://doi.org/10.26485/SW/2025/40/5

Keywords:

election, voting, vote separation, vote dispersal, local self-government

Abstract

This article presents the results of research on vote separation (dispersion) in the local government elections in Poland. The opportunity for this phenomenon arises from the provisions of the electoral law on the registration of candidates – the right to register a candidate for governor, mayor or city president is granted to the electoral committee which has registered candidates for councillors in at least half of the electoral districts of the municipality. At the same time, voters are not obliged to vote for a candidate for the executive body and candidates for the legislative body from the same electoral committee. The analysis examined elections in Kraków from 2002 to 2018 and elections held in twenty cities in 2024. It was concluded that the phenomenon of vote splitting does exist, is quantitatively significant and is primarily related to the type of electoral committee. As a rule, a candidates declaring non-party status receives more votes than the electoral committee proposing them, while a candidate of a political party or a coalition of political parties receives less votes than the electoral committee.

References

Flis Jarosław. 2015. Efekt książeczki. W Jarosław Flis, Anna Frydrych, Adam Gendźwiłł, Bartłomiej Michalak, Jakub Rutkowski, Andrzej Rychard, Jarosław Zbieranek, Co się stało 16 listopada? Wybory samorządowe 2014, Warszawa: Fundacja Batorego.

Nohlen Dieter. 2004. Prawo wyborcze i system partyjny. O teorii systemów wyborczych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Piasecki Andrzej Konrad. 2006. Menadżer i polityk. Wójt, burmistrz, prezydent miasta, Kraków: Profesja.

Raciborski Jacek. 1997. Polskie wybory. Zachowania wyborcze społeczeństwa polskiego w latach 1989–1995. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Rymarz Ferdynand. 2007. „Grupowanie list kandydatów w wyborach samorządowych w 2006 r.”. Przegląd Sejmowy 2(79): 53–64.

Sarnecki Paweł. 2003. Ustroje konstytucyjne państw współczesnych. Kraków: Zakamycze.

Sieklucki Dominik. 2011. Specyfika wyborów samorządowych na przykładzie Krakowa. W XX lat samorządu terytorialnego w Polsce. Doświadczenia – problemy – perspektywy. Red. Janina Kowalik, Andrzej Bednarz. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.

Sieklucki Dominik. 2020. System polityczny Republiki Federalnej Niemiec. W Systemy polityczne. Podręcznik akademicki, t. 2. Red. Marek Bankowicz, Beata Kosowska-Gąstoł. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Ustawa z dnia 16 lipca 1998 r. o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa (Dz.U. 1998 nr 96 poz. 603).

Ustawa z dnia 20 czerwca 2002 r. o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta (Dz.U. 2002 nr 113 poz. 984).

Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy (Dz.U. 2011 nr 21 poz. 112).

Wybory samorządowe w 2002 r., https://pkw.gov.pl/wybory-i-referenda/wybory-samorzadowe-i-referenda-lokalne/wybory-samorzadowe-w-2002ampnbspr (dostęp 13.12.2024).

Wybory samorządowe w 2006 r., https://pkw.gov.pl/wybory-i-referenda/wybory-samorzadowe-i-referenda-lokalne/wybory-samorzadowe-w-2006ampnbspr (dostęp 13.12.2024).

Wybory samorządowe w 2010 r., https://pkw.gov.pl/wybory-i-referenda/wybory-samorzadowe-i-referenda-lokalne/wybory-samorzadowe-w-2010ampnbspr (dostęp 13.12.2024).

Wybory samorządowe w 2014 r., https://samorzad2014.pkw.gov.pl/ (dostęp 13.12.2014).

Wybory samorządowe w 2018 r., https://wybory2018.pkw.gov.pl/pl/geografia#general_committee_stat (dostęp 13.12.2024).

Wybory samorządowe w 2018 r., https://wybory2018.pkw.gov.pl/pl/geografia/126100#results_vote_council (dostęp 13.12.2024).

Wybory samorządowe w 2024 r., https://samorzad2024.pkw.gov.pl/samorzad2024/ (dostęp 18.12.2024).

Arkadiusz Wiśniewski odszedł z Platformy Obywatelskiej, Portal NTO, 21.11.2013, https://nto.pl/arkadiusz-wisniewski-odszedl-z-platformy-obywatelskiej/ar/4589949 (dostęp 15.01.2025).

Brzozowski Artur. Platforma oddaje Wrocław walkowerem, Wyborcza.pl, Wrocław, 14.03.2024, https://wroclaw.wyborcza.pl/wroclaw/7,35771,30795509,platforma-oddaje-wroclaw-walkowerem-partia-tuska-nie.html#:~:text=W%20wyborach%20prezydenta%20Wroc%C5%82awia%20Koalicja%20Obywatelska%20nie%20udzieli,tym%20zdezorientowany%20-%20przyznaje%20Bogdan%20Zdrojewski%2C%20pose%C5%82%20Platformy (dostęp 15.01.2025).

Jacek Majchrowski oficjalnie rozpoczął kampanię w Krakowie, Money.pl, 19.10.2006, https://www.money.pl/archiwum/wiadomosci_agencyjne/pap/artykul/jacek;majchrowski;oficjalnie;rozpoczal;kampanie;w;krakowie,31,0,194079.html (dostęp 16.12.2024).

Majchrowski w koalicji z PO. Zapowiada zmiany w urzędzie, TVN24, https://tvn24.pl/krakow/jacek-majchrowski-bedzie-rzadzil-z-platforma-obywatelska-w-krakowie-ra500693-ls3420709 (dostęp 16.12.2024).

Pustułka Sabina. Wybory samorządowe 2024. Koalicja Obywatelska podpisała porozumienie programowe z prezydentem Opola, Wyborcza.pl Opole (dostęp 15.01.2025).

Rajfur Maciej. PO oficjalnie popiera Jacka Sutryka, Gazeta Wrocławska, 5.04.2024, https://gazetawroclawska.pl/po-oficjalnie-popiera-jacka-sutryka-wroclawska-koalicja-obywatelska-we-wroclawiu-idzie-do-wyborow-po-zmiane-w-urzedzie-miasta/ar/c1-18438253 (dostęp 15.01.2025).

Ruch na Platformie, „Dziennik Polski”, 16.09.2002, https://dziennikpolski24.pl/ruch-na-platformie/ar/2343372 (dostęp 16.12.2024).

Senderek Bartosz. Jasna deklaracja Donalda Tuska: Jacek Sutryk ma nasze poparcie, Wroclife, 19.03.2024, https://wroclife.pl/artykul/4632/jasna-deklaracja-donalda-tuska-jacek-sutryk-ma-nasze-oficjalne-poparcie (dostęp 15.01.2025).

Walczy po raz piąty o fotel prezydenta Krakowa. Kim jest Jacek Majchrowski? Gazeta Prawna, 21.10.2018, https://www.gazetaprawna.pl/wiadomosci/artykuly/1312706,kim-jest-jacek-majchrowski-prezydent-krakowa.html (dostęp 16.12.2024).

Wiceprezydent – kandydat, Wyborcza.pl, https://wyborcza.pl/7,76842,1045792.html (dostęp 14.01.2025).

Wybory do rady miasta na prawach powiatu: wyniki głosowania i wyniki wyborów Miasto Kraków, województwo małopolskie Ponadpartyjny Komitet Wyborczy Wyborców „Przyjazny Kraków”, https://wybory2002.pkw.gov.pl/grada/gw1/w12/m1261/k1603.html (dostęp 16.12.2024).

Wybory na prezydenta Rzeszowa. Znamy wyniki. Co z drugą turą?, Wprost, 7.04.2024, https://www.wprost.pl/wybory-samorzadowe-2024/11646826/wybory-2024-rzeszow-konrad-fijolek-powalczy-w-drugiej-turze-zmierzy-sie-z.html (dostęp 15.01.2025).

Published

2025-12-23

How to Cite

Sieklucki, D. (2025). The phenomenon of vote separation in Poland’s local elections in selected cities – preliminary analysis of the subject matter. Studia Wyborcze, 40, 107–135. https://doi.org/10.26485/SW/2025/40/5

Issue

Section

Articles