Podmiotowość prawnomiędzynarodowa Zakonu Maltańskiego

Abstrakt

Przedmiot badań: Przedmiotem niniejszego artykułu jest dokonanie rozważań na temat pozycji Suwerennego Rycerskiego Zakonu Szpitalników Świętego Jana z Jerozolimy, z Rodos i z Malty na arenie międzynarodowej, opierając się na posiadanych przez niego atrybutach, charakteryzujących podmioty wyposażone w podmiotowość prawnomiędzynarodową.

Cel badawczy: Podstawowym celem badawczym pracy jest ustalenie, czy wyposażenie Zakonu Maltańskiego w część uprawnień przysługujących podmiotom prawa międzynarodowego, przy jednoczesnym braku posiadania przez niego terytorium, ludności czy suwerenności w tradycyjnym rozumieniu, jest wystarczające dla uznania podmiotowości prawnomiędzynarodowej Zakonu. Zarówno bowiem zdolność do zawierania umów międzynarodowych, jak i uprawnienie do przyjmowania i wysyłania przedstawicieli dyplomatycznych, przysługujące Zakonowi Maltańskiemu, doznają pewnych ograniczeń. Zakon nie posiada również co do zasady zdolności do uczestniczenia w konferencjach międzynarodowych w tradycyjnym rozumieniu, ponieważ jego delegaci posiadają na tych konferencjach jedynie status obserwatora, co powoduje, że nie mają oni prawa do głosowania nad projektami opracowywanych umów.

Metoda badawcza: Do przeprowadzenia badań wykorzystano w pracy przede wszystkim metodę historyczno-prawną z uwzględnieniem typowo wyodrębnianych okresów w dziejach Zakonu Maltańskiego, tj. okresu przed powstaniem Królestwa Jerozolimskiego (do 1099 r.), okresu jerozolimskiego (1099–1291), cypryjskiego (1291–1310), rodyjskiego (1310–1522) i maltańskiego (1530–1798), jak również pomocniczo metodę socjologiczną.

Wyniki: Konkluzja płynąca z tak przeprowadzonych badań sprowadza się do stwierdzenia, że Zakon Maltański jako podmiot o szczególnym charakterze posiada podmiotowość prawnomiędzynarodową, choć o ograniczonym zakresie. Realizuje on przysługujące podmiotom prawa międzynarodowego uprawnienia, przede wszystkim poprzez zawieranie umów międzynarodowych oraz nawiązywanie i utrzymywanie stosunków dyplomatycznych z państwami oraz organizacjami międzynarodowymi